SER-advies Waardevol werk: publieke dienstverlening onder druk

Betere arbeidsvoorwaarden, meer vertrouwen, goed werkgeverschap en heldere keuzes zijn ingrediënten die nodig zijn om de arbeidsmarktproblematiek in de maatschappelijke sectoren aan te pakken. Zo staat in het vandaag door de SER vastgestelde advies Waardevol werk: publieke dienstverlening onder druk. De VCP is erg blij met het advies. “Het laat zien dat de grote personeelstekorten bij onderwijs, zorg, veiligheid en overheden geen extern gegeven zijn. Er zijn in het verleden bewuste keuzes gemaakt waardoor het zijn van professionals in deze sectoren te weinig aantrekkelijk gevonden wordt. Op deze voet doorgaan kan niet. Meer ruimte voor professionals is nodig”, zegt Nic van Holstein, voorzitter VCP.

Goed werkgeverschap
De VCP is bezorgd over hoe er in de maatschappelijke sectoren omgegaan wordt met het principe van goed werkgeverschap. De gevolgen zijn zichtbaar: ziekteverzuim, werkdruk, hoog verloop, flexibele contracten en gebrek aan sociale en technologische innovatie. “Hier is nog veel te winnen, te beginnen met goed en verstandig (personeels-)management. Hoe kan het dat werknemers als zogenaamd zelfstandige aan de slag gaan, omdat ze dan de betere uren krijgen en meer beloning? Deze werkgevers falen opzichtig in hun wettelijke opdracht van goed werkgeverschap”, zegt Van Holstein. “De werkgevers zijn aan zet, maar de overheid moet deze maatschappelijke sectoren daartoe ook in staat stellen, bijvoorbeeld door financiering en voldoende professionele ruimte.” Uit het advies komt helder naar voren dat we op deze voet niet verder kunnen. Er zijn niet genoeg werkenden in Nederland om de toekomstige arbeidsvraag aan te kunnen. Het werk moet gedaan, maar hoe kan dat met dezelfde professionals zonder deze op te branden. Inzet op sociale innovatie, slimmer organiseren en een betere inzet van technologie kunnen hierbij helpen.

Administratieve lasten
Daarnaast blijkt de rijksoverheid een cruciale rol te spelen in het verminderen van administratieve lasten. Elke sector heeft eigen issues, zo is niet alleen de overheid verantwoordelijk voor de hoge regeldruk, ook instellingen, inspecties, zorgverzekeraars, gemeentes etc. dragen bij aan de stapeling. Overkoepelend is de rijksoverheid systeem-verantwoordelijke. De rijksoverheid moet heldere keuzes maken, consistent beleid voeren, ruimte geven voor betere arbeidsvoorwaarden en langjarig consistente financiering verzekeren zonder perverse prikkels. Er is bovendien regie nodig op de digitaliserings-processen om bijvoorbeeld te voorkomen dat systemen niet met elkaar kunnen communiceren of dat dezelfde formulieren meerdere keren moet worden ingevuld voor verschillende instanties.

Politieke verantwoordingsdrift
Daarnaast moet de verantwoordingsdrift van de ministeries en het parlement anders: meer gericht op doelen en kaders en minder op detail. Het lijkt wel of elk incident Kamervragen of nieuwe regels vereist. Professionals moeten ontlast worden van administratieve drift en weer gewoon het werk kunnen doen waar ze voor aangenomen zijn. Dit zal helpen om het werk weer aantrekkelijk te maken. “Rapport na rapport laat zien dat de verantwoording doorgeslagen is. De VCP vindt een verantwoorde besteding van publieke middelen ook belangrijk, maar de verantwoordingsdrift is doorgeslagen. Focus op doelen en beperk de indicatoren. Laat professionals hun werk doen”, aldus Van Holstein.

De VCP ziet in het advies duidelijke aanknopingspunten voor verbeteringen. De urgentie is daar, de professionals zijn gemotiveerd, nu kijken we naar de overheid, politiek en de werkgevers om ons te helpen Nederland weer op het juiste pad te zetten.

Recent nieuws